ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΟΕΠΠΠ ΓΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ-ΟΓΑ

Αρ.Πρω. Δ- 1441 Αθήνα , 15 Iουλίου 2011

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

ΠΡΟΣ ΟΛΑ ΤΑ ΜΕΛΗ – ΣΩΜΑΤΕΙΑ ΤΗΣ ΠΟΕΠΠ

ΠΡΑΚΤΟΡΕΣ ΟΠΑΠ ΑΕ Οριοθέτηση υπαγωγής στην ασφάλιση

Οι πράκτορες της ΟΠΑΠ ΑΕ, όπως προκύπτει τόσο από τη θεωρία όσο και τη νομολογία, είναι έμποροι κατά το εμπορικό δίκαιο[1]. Αρμόδιος ασφαλιστικός φορέας για την ασφάλιση των εμπόρων ήταν, μέχρι την ίδρυση του ΟΑΕΕ, το ΤΑΕ. Ως έμποροι, λοιπόν, οι πράκτορες ήταν καταρχήν υποχρεωτικά ασφαλιστέοι στο ΤΑΕ[2]. Δυνατότητα ασφάλισης των πρακτόρων στο ΤΕΒΕ, στο οποίο ασφαλίζονταν καταρχήν επαγγελματίες και βιοτέχνες, υφίστατο στην περίπτωση που πράκτορας είτε είχε ως κύρια απασχόληση την πώληση άλλων αντικειμένων και δευτερευόντως τη διάθεση δελτίων ΠΡΟ-ΠΟ είτε διέθετε Πρακτορείο Λαχείων μόνο (χωρίς άδεια διάθεσης δελτίων ΠΡΟ-ΠΟ). Συνεπώς, όσοι διατηρούσαν κατ’ αποκλειστική ιδιότητα Πρακτορεία ΠΡΟ-ΠΟ υπάγονταν υποχρεωτικά στην ασφάλιση του ΤΑΕ.

Για τους πράκτορες που υπάγονταν στην ασφάλιση του ΤΕΒΕ προβλεπόταν η δυνατότητα (ήδη από το 1965) εξαίρεσης από την ασφάλιση του ΤΕΒΕ και υπαγωγής στην ασφάλιση του ΟΓΑ, εφόσον κατοικούσαν σε περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων. Η δυνατότητα αυτή της υπαγωγής στην ασφάλιση του ΟΓΑ βάσει πληθυσμιακού κριτηρίου δεν ίσχυε, ωστόσο, για τους υποχρεωτικά ασφαλιστέους στο ΤΑΕ, μεταξύ άλλων και των πρακτόρων της ΟΠΑΠ,, είτε αυτοί είχαν, πράγματι, ασφαλιστεί, ως όφειλαν, στο ΤΑΕ, είτε εσφαλμένα και κατά παράβαση της ασφαλιστικής νομοθεσίας είχαν ασφαλιστεί σε άλλον ασφαλιστικό φορέα, όπως το ΤΕΒΕ. Για τους υποχρεωτικά ασφαλιστέους στο ΤΑΕ, η ανωτέρω δυνατότητα, υπαγωγής στον ΟΓΑ ίσχυσε για πρώτη φορά από την 1.1.2003 κι εφεξής, με παράλληλη, όμως, εισαγωγή, προκειμένου να κριθεί η δυνατότητα υπαγωγής τους στον ΟΓΑ πέραν του πληθυσμιακού και του εισοδηματικού κριτηρίου . Σημειωτέον ότι η εν λόγω δυνατότητα αφορούσε πλέον όλους τους υπαγόμενους στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ, δηλαδή, τόσο τους πράκτορες που υπάγονταν στην ασφάλιση του ΤΕΒΕ, όσο και τους πράκτορες που ήταν υποχρεωτικά ασφαλιστέοι στο ΤΑΕ.

Από τα ανωτέρω προκύπτει σχηματικά η ακόλουθη διάκριση:

Πράκτορες υπαγόμενοι στην ασφάλιση του ΤΕΒΕ
Μέχρι την 1.1.2003*	Δυνατότητα εξαίρεσης από το ΤΕΒΕ και υπαγωγή στην ασφάλιση του ΟΓΑ σε περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων ανεξαρτήτως εισοδήματος
Μετά την 1.1.2003	Δυνατότητα εξαίρεσης από το ΤΕΒΕ-ΟΑΕΕ και υπαγωγή στην ασφάλιση του ΟΓΑ σε περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων βάσει εισοδηματικού κριτηρίου
Πράκτορες υποχρεωτικά ασφαλιστέοι στο ΤΑΕ
Μέχρι την 1.1.2003	Δεν υπήρχε δυνατότητα εξαίρεσης από το ΤΑΕ και υπαγωγή στην ασφάλιση του ΟΓΑ σε περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων
Μετά την 1.1.2003	Δυνατότητα εξαίρεσης από το ΤΑΕ-ΟΑΕΕ και υπαγωγή στην ασφάλιση του ΟΓΑ σε περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων βάσει εισοδηματικού κριτηρίου

*Η υπαγωγή στη μία ή την άλλη χρονική περίοδο εξαρτάται από την ημερομηνία έναρξης του επαγγέλματος.

Αναλυτικότερα:

1. 1. Πράκτορες υπαγόμενοι στην ασφάλιση του ΤΕΒΕ

• Μέχρι την 1.1.2003

Το 1964 εισήχθη για πρώτη φορά το πληθυσμιακό κριτήριο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν περιπτώσεις παράλληλης ασφάλισης ΟΓΑ-ΤΕΒΕ και ορίστηκε ότι:

Πράκτορες που το 1964 ήταν ασφαλισμένοι στο ΤΕΒΕ
Σε περιοχές άνω των 2.000 κατοίκων ή σε τουριστικές περιοχές ανεξαρτήτως πληθυσμού	Παραμονή στην ασφάλιση του ΤΕΒΕ
Σε περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων	Ασφάλιση στον ΟΓΑ από το 1964 κι εφεξής (ο χρόνος ασφάλισης στο ΤΕΒΕ μέχρι το 1964 λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στον ΟΓΑ)

Στη συνέχεια ακολούθησαν τροποποιήσεις και προσθήκες στην ασφαλιστική νομοθεσία αναφορικά με την απαλλαγή από την ασφάλιση του ΤΕΒΕ και την ασφάλιση στον ΟΓΑ οι οποίες αφορούσαν κυρίως θέματα:

• Προσδιορισμού του πληθυσμιακού κριτηρίου (βάσει απογραφών κλπ.)
• Αρμόδιου ασφαλιστικού φορέα σε περίπτωση μείωσης/αύξησης πληθυσμού σε μία περιοχή
• Παραμονής στο ΤΕΒΕ ακόμη και σε περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων με υπουργική απόφαση κ.α.

• Μετά την 1.1.2003

Με τις διατάξεις του Ν.3050/2002[8] προβλέφθηκαν για τους υπαγόμενους στην ασφάλιση του ΤΕΒΕ-ΟΑΕΕ που ασκούν το επάγγελμά τους σε προαιρετικές περιοχές (= περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων ή κάτω των 1.000 κατοίκων στους Νομούς Αττικής, Βοιωτίας, Εύβοιας, Κορινθίας, Αχαΐας και Θεσ/νίκης ή σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων) τα κάτωθι:

Καταρχήν ασφάλιση στον ΟΓΑ για τα τρία πρώτα έτη από την έναρξη του επαγγέλματος και εν συνεχεία βάσει εισοδηματικού κριτηρίου.



Ειδικότερα:

Πρόσωπα που ασκούν δραστηριότητα σε προαιρετικές περιοχές	Ασφάλιση στο ΤΕΒΕ-ΟΑΕΕ μετά το τρίτο έτος εάν το εισόδημα των τριών ετών[10] υπερβαίνει το 400πλάσιο του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη[11]. Διαφορετικά, συνεχίζεται η ασφάλιση στον ΟΓΑ.
Πρόσωπα που ασκούν παράλληλα και αγροτική δραστηριότητα σε προαιρετικές περιοχές	Ασφάλιση στο ΤΕΒΕ-ΟΑΕΕ εάν το 50% και πλέον του μέσου όρου των συνολικών εισοδημάτων των τριών πρώτων ετών από την έναρξη της παράλληλης άσκησης των δύο επαγγελμάτων προέρχεται από την εμπορική, βιοτεχνική, επαγγελματική δραστηριότητα και το εισόδημα από τη δραστηριότητα αυτή υπερβαίνει το 400πλάσιο του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη
Πρόσωπα που ασκούν παράλληλα και μισθωτή δραστηριότητα σε προαιρετικές περιοχές	Υποχρεωτική ασφάλιση στο ΤΕΒΕ-ΟΑΕΕ χωρίς να ενδιαφέρει το εισοδηματικό κριτήριο, όπως αντίθετα συμβαίνει στην περίπτωση της αγροτικής δραστηριότητας (ισχύει μόνο για όσους έχουν ασφαλιστεί πριν την 1.1.1993 σε οποιονδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης πλην ΟΓΑ).
Πρόσωπα που ασκούν αποδεδειγμένα δραστηριότητα πέραν των προαιρετικών περιοχών	Υποχρεωτική ασφάλιση στο ΤΕΒΕ-ΟΑΕΕ ανεξαρτήτως εισοδηματικού κριτηρίου (εάν τυχόν εξαιρεθούν από την ασφάλιση του ΤΕΒΕ-ΟΑΕΕ και υπαχθούν στον ΟΓΑ και διαπιστωθεί στη συνέχεια η άσκηση της δραστηριότητας πέραν των περιοχών αυτών τότε αναδρομική υπαγωγή στην ασφάλιση του ΤΕΒΕ-ΟΑΕΕ)
Πρόσωπα που το επάγγελμά τους δύναται να ασκηθεί και σε περιοχές πέραν του τόπου που έχει δηλωθεί ως έδρα	Υπαγωγή στην ασφάλιση του ΤΕΒΕ-ΟΑΕΕ αυτεπαγγέλτως από 1/11/09
Πρόσωπα που είχαν υπαχθεί στην ασφάλιση του ΤΕΒΕ με Υπουργικές Αποφάσεις	Παραμονή στην ασφάλιση του ΤΕΒΕ-ΟΑΕΕ ανεξαρτήτως εισοδήματος
Πρόσωπα άνω των 60 ετών την 13.9.2002 ήδη ασφαλισμένα στον ΟΓΑ	Δυνατότητα παραμονής στον ΟΓΑ με σχετική αίτηση που έπρεπε να υποβληθεί μέχρι την 13.9.2003

Τα πρόσωπα των παραπάνω περιπτώσεων, που μετά την πρώτη τριετία παραμένουν στον ΟΓΑ, πρέπει να προσκομίσουν στον ΟΑΕΕ βεβαίωση του ΟΓΑ περί της ασφάλισής τους, προκειμένου να τους χορηγηθεί οριστικά η εξαίρεση από τον ΟΑΕΕ.

Μετά την παρέλευση των τριών ετών από την χορήγηση της εξαίρεσης, ο ΟΑΕΕ έχει δικαίωμα να προβεί σε επανέλεγχο της άσκησης δραστηριότητας και του εισοδήματος. Αντίστοιχο δικαίωμα να ζητήσει επανέλεγχο προβλέπεται και για τον ασφαλισμένο όταν αυτός έχει υπαχθεί στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ, μετά την παρέλευση τριών ετών από την υπαγωγή του στην ασφάλιση αυτή.

1. 2. Πράκτορες υπαγόμενοι στην ασφάλιση του ΤΑΕ

• Μέχρι την 1.1.2003

Δεν προβλέπεται δυνατότητα εξαίρεσης από το ΤΑΕ και υπαγωγή στην ασφάλιση του ΟΓΑ σε περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων. Για τους πράκτορες οι οποίοι ασκούσαν αγροτική δραστηριότητα, ζήτημα τίθεται τι γίνεται όταν παράλληλα με αυτή ασκείται και εμπορική δραστηριότητα σε περιοχές κάτω και άνω των 2.000 κατοίκων. Στην περίπτωση αυτή είναι υποχρεωτική η υπαγωγή στην ασφάλιση του ΤΑΕ και η διαγραφή από τον ΟΓΑ (διαδοχική ασφάλιση).

• Μετά την 1.1.2003

Μετά την ημερομηνία αυτή προβλέπεται και για τους πράκτορες που είναι υποχρεωτικά ασφαλιστέοι στο ΤΑΕ η δυνατότητα απαλλαγής από την ασφάλιση στο ΤΑΕ-ΟΑΕΕ και η ασφάλιση στον ΟΓΑ. Ειδικότερα:

Πράκτορες που κάνουν έναρξη επαγγέλματος μετά την 1.1.2003
Ισχύει ό,τι και για τους πράκτορες υπαγόμενους στην ασφάλιση του ΤΕΒΕ μετά την 1.1.2003 (βλ. ανωτέρω σχετική ενότητα). Εξετάζονται, δηλαδή, με βάση το εισοδηματικό και πληθυσμιακό κριτήριο, προκειμένου να κριθεί ποιος είναι ο αρμόδιος ασφαλιστικός φορέας (ΟΓΑ ή ΤΑΕ-ΟΑΕΕ) για την ασφάλισή τους.
Πράκτορες που είχαν κάνει έναρξη επαγγέλματος πριν την 1.1.2003
Πράκτορες που, ενώ υπάγονταν στην ασφάλιση του ΤΑΕ, εσφαλμένως ασφαλίστηκαν στον ΟΓΑ πριν την 13.9.2002	Ασφαλίζονται στο ΤΑΕ-ΟΑΕΕ και ο χρόνος ασφάλισης στον ΟΓΑ θεωρείται ισχυρός, συνυπολογίζεται δε αυτός με τον χρόνο ασφάλισης στο ΤΑΕ-ΟΑΕΕ (διαδοχική ασφάλιση)	Συνεχίζουν την ασφάλιση στον ΟΓΑ εάν πληρούν πληθυσμιακό και εισοδηματικό κριτήριο
Πράκτορες που είχαν ήδη υπαχθεί στην ασφάλιση του ΤΑΕ πριν την 13.9.2002	Παραμονή στο ΤΑΕ-ΟΑΕΕ χωρίς επανεξέταση με βάση το πληθυσμιακό και εισοδηματικό κριτήριο

Σύμφωνα με το εμπορικό δίκαιο έμποροι είναι όσοι ασκούν εμπορικές πράξεις κατά σύνηθες επάγγελμα. Οι αντιπρόσωποι στις πωλήσεις λαχείων, στοιχημάτων ΠΡΟ-ΠΟ κλπ. θεωρείται ότι ασκούν την πράξη της “πρακτορείας” η οποία αποτελεί γενικότατη εμπορική πράξη.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία του ΤΑΕ στο ταμείο αυτό ασφαλίζονται υποχρεωτικώς τα πρόσωπα τα ασκούντα εμπορία τα οποία κατά νόμο υπάγονται στο Εμπορικό, Βιομηχανικό, Επαγγελματικό ή Βιοτεχνικό Επιμελητήριο.

π.χ. κατάστημα ψιλικών, καφενείο, μπακάλικο κ.α. που διαθέτει και δελτία ΠΡΟ-ΠΟ

Διαπιστώνοντας η Διοίκηση την πρακτική των πρακτόρων να μην ασφαλίζονται στο ΤΑΕ στις περιπτώσεις που όφειλαν, προέβη στην αυτεπάγγελτη ασφάλισή τους ήδη από το 1.1.1997. Για τους πράκτορες, ωστόσο, που αρχικά διατηρούσαν πρακτορεία λαχείων (οπότε είχαν ήδη ασφαλιστεί στο ΤΕΒΕ) και απέκτησαν στη συνέχεια άδεια διάθεσης δελτίων ΠΡΟ-ΠΟ προβλέφθηκε ότι μπορούσαν να παραμείνουν στο ΤΕΒΕ.

Αυτό συνέβη για να αντιμετωπιστούν ενιαία πλέον όλοι οι υπαγόμενοι στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ λόγω της ενοποίησης ΤΑΕ – ΤΕΒΕ σε έναν ασφαλιστικό φορέα (τον ΟΑΕΕ).

Ν.Δ.4435/1964

Ν.4521/1966, 1027/1980, 2071/1992, 2539/1997

Όπως ισχύουν σήμερα μετά και την πρόσφατη αντικατάστασή τους με το Ν.3846/2010

Η ρύθμιση για τα νησιά ισχύει από την 1.1.2007

Βάσει εκκαθαριστικών σημειωμάτων

Αρχικά για την εφαρμογή του εισοδηματικού κριτηρίου εκείνων που είχαν κάνει έναρξη επαγγέλματος πριν την 1.1.2003 και είχαν υπαχθεί στην ασφάλιση του ΟΓΑ λαμβανόταν υπόψη ο μέσος όρος των εισοδημάτων των τριών τελευταίων ετών πριν την ισχύ του νόμου και το 400πλάσιο του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη. Εν συνεχεία, λαμβανόταν υπόψη ο μέσος όρος των εισοδημάτων των τριών τελευταίων ετών και το 500πλάσιο του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη.

Εγκύκλιος ΟΑΕΕ 113/2009

«Πράκτορες υπαγόμενοι στην ασφάλιση του ΤΕΒΕ – Μετά την 1.1.2003». Με τη διαφορά ότι, εν προκειμένω, όπου ΤΕΒΕ νοείται ΤΑΕ και όπου ΤΕΒΕ-ΟΑΕΕ νοείται ΤΑΕ-ΟΑΕΕ. Επιπλέον, η περίπτωση των προσώπων που είχαν υπαχθεί στην ασφάλιση του ΤΕΒΕ με Υπουργικές Αποφάσεις δεν βρίσκει εφαρμογή εν προκειμένω δεδομένου ότι δεν προβλεπόταν κάτι ανάλογο και για τους υπαγόμενους στην ασφάλιση του ΤΑΕ.

Ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου 3050/2002

Υπό την προϋπόθεση ότι οι εισφορές στον ΟΓΑ είχαν πληρωθεί μέχρι την 13.9.2002.

Συμπεριλαμβάνονται και οι πράκτορες που είχαν αυτεπαγγέλτως ασφαλιστεί στο ΤΑΕ το 1997.

Για το Δ.Σ. της Π.Ο.Ε.Π.Π.Π.

Ο Γεν. Γραμματέας Ο Πρόεδρος

Ηρακλής Λάππας Κυριάκος Τοπτσίδης