Ο ΟΠΑΠ και τα "χρυσαφικά" της γιαγιάς

Ποιος δεν έχει ακούσει για τα "χρυσαφικά" της γιαγιάς; Αντικείμενα αξίας για τον κάτοχό του, που οι κληρονόμοι για διάφορους λόγους προτιμούν (ή υποχρεώνονται) να πωλήσουν. Ο κερδοφόρος Οργανισμός Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου (ΟΠΑΠ) είναι κομμάτι από τα "χρυσαφικά", που διαθέτει προς πώληση το ελληνικό κράτος την τρέχουσα περίοδο. Μόνο που δεν είναι κληρονομιά του. Και το πιο σημαντικό, υποθηκεύει το μέλλον, χωρίς να δίνει διέξοδο στο παρόν, να επιλύει δηλαδή το πρόβλημα του δημοσίου χρέους. Αλλά, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, που αναφέρεται ήδη στο πρώτο Μνημόνιο του 2010, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τον ΟΠΑΠ και μάλιστα κατά προτεραιότητα. Δηλαδή, με χρόνο ολοκλήρωσης της ιδιωτικοποίησής του το 2011. Όπως μας πληροφορεί η ιστοσελίδα του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΔ):

«Με την από 15.12.2000 σύμβαση μεταξύ της εταιρίας και του Ελληνικού Δημοσίου χορηγήθηκε στην εταιρεία το αποκλειστικό δικαίωμα να λειτουργεί και διαχειρίζεται 11 αριθμοπαιχνίδια και αθλητικά στοιχήματα στην Ελλάδα. Ο ΟΠΑΠ είναι εισηγμένος στο Χρηματιστήριο Αθηνών ('Χ.Α.') από το 2001 ενώ το Δημόσιο κατέχει το 34% του μετοχικού του κεφαλαίου. Το Δημόσιο αποφάσισε να ιδιωτικοποιήσει περαιτέρω τον ΟΠΑΠ με την πώληση ως και του συνόλου του ποσοστού του επί της εταιρείας. Στο πλαίσιο αυτής της πώλησης, το Ελληνικό Δημόσιο μεταβίβασε το 29% των μετοχών του στο ΤΑΙΠΔ, καθώς και το δικαίωμα παράτασης της διάρκειας της από 15.12.2000 σύμβασης μεταξύ Δημοσίου και ΟΠΑΠ. Οι διαπραγματεύσεις που ακολούθησαν, κατέληξαν σε επέκταση της διάρκειας της εν λόγω σύμβασης για 10 επιπλέον χρόνια (ώς το 2030). Επιπρόσθετα, χορηγήθηκε στον ΟΠΑΠ η αποκλειστική άδεια για τη λειτουργία 35.000 παιγνιομηχανημάτων (VLTs), εκ των οποίων 16.500 θα τα λειτουργήσει ο ίδιος ο ΟΠΑΠ, ενώ τα υπόλοιπα 18.500 θα τα λειτουργήσουν ανάδοχοι που θα επιλεγούν για τον σκοπό αυτό. Το Δημόσιο έχει διορίσει την Εθνική Τράπεζα Ελλάδος και την Deutsche Bank ως χρηματοοικονομικούς σύμβουλους και τις δικηγορικές εταιρίες Καρατζά & Freshfields ως νομικούς συμβούλους, προκειμένου να βοηθήσουν με την αποκρατικοποίηση»

Γιατί όμως μας απασχολεί η συγκεκριμένη ιδιωτικοποίηση, όταν ιδιωτικοποιείται το μετοχικό ενδιαφέρον του Δημοσίου σε άλλες, στρατηγικού χαρακτήρα επιχειρήσεις; Μα, γιατί ο ΟΠΑΠ ήταν η πρώτη από τις 5 κορυφαίες βάσει κερδοφορίας εταιρίες στην ελληνική οικονομία το 2011, σύμφωνα με την έκθεση για την “Εξέλιξη Οικονομικών Μεγεθών 4.021 Ελληνικών Επιχειρήσεων, 2011/2010”, που δημοσίευσε ICAP Group στις 12/6/2012 (http://www.icap.gr). Τα κέρδη της ανήλθαν στο ποσό των ευρώ 702,06 εκατ. (έναντι ευρώ 893,2 εκατ. το 2010), με δεύτερη σε κερδοφορία εταιρία την COSMOTE ΚΙΝΗΤΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε. με κέρδη ύψους ευρώ 388,8 εκατ. έναντι ευρώ 406,1 εκατ. το 2010.

Η περίπτωση του ΟΠΑΠ αξίζει ιδιαίτερης προσοχής για περισσότερους από έναν λόγους.

1. Αποδεικνύει καταφανώς το ψευδές του ισχυρισμού ότι η ιδιωτικοποίηση δημοσίων επιχειρήσεων αυξάνει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, δεδομένου ότι ο δημόσιος τομέας εξ ορισμού δεν είναι ανταγωνιστικός! Πρόκειται για ένα ιδεολόγημα, που αναμασά και το Μνημόνιο, στην επιχειρηματολογία του υπέρ των ιδιωτικοποιήσεων.

2. Η πώληση δημοσίων αγαθών δεν βελτιώνει τη δημοσιονομική εικόνα της κυβέρνησης. Στην περίπτωση του ΟΠΑΠ, το κράτος απεμπολεί μια σοβαρή πηγή σταθερών εσόδων σε μακροχρόνια βάση, προκειμένου να εισπράξει ένα εφάπαξ ποσό που θα καλύψει μικρό μέρος του διαρκώς και ταχέως αυξανόμενου δημοσίου χρέους. Μάλιστα, από μια οπτική, οι κάτοχοι μακροχρόνιων τίτλων του Δημοσίου νομιμοποιούνται να ζητήσουν υψηλότερες απολαβές για τη διακράτηση των τίτλων αυτών, δεδομένου ότι έτσι καλύπτονται από μικρότερης αξίας δημόσια αγαθά και άρα ο κίνδυνος που τους συνοδεύει είναι αυξημένος!

3. Εξάλλου, την απόφαση για την αποδοχή του όποιου τιμήματος προσφερθεί θα τη λάβει το περίφημο ΤΑΙΠΔ, στο Διοικητικό Συμβούλιο του οποίου δεν συμμετέχει εκπρόσωπος του Δημοσίου. Αντίθετα, συμμετέχουν εκπρόσωποι πολιτικών κομμάτων και επιχειρηματικά στελέχη, καθώς και παρατηρητές εκ μέρους της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Όπως μας ενημερώνει το ίδιο το ΤΑΙΠΔ: «Καμία απόφαση που αφορά στις ιδιωτικοποιήσεις δεν λαμβάνεται από τη Γενική Συνέλευση... Το Διοικητικό Συμβούλιο έχει πλήρη εξουσία σχετικά με τις αποφάσεις των αποκρατικοποιήσεων. Ο διευθύνων σύμβουλος έχει την απόλυτη ευθύνη για τη λειτουργία του Ταμείου και εισηγείται τις αποκρατικοποιήσεις στο Διοικητικό Συμβούλιο για τη λήψη αποφάσεων».

Συνολικά, η περίπτωση του ΟΠΑΠ είναι ενδεικτική για το πώς αντιλαμβάνεται η κυβέρνηση τη μείωση του δημοσίου χρέους, την έννοια των δημοσίων αγαθών, την ευθύνη της απέναντι στην κοινωνία για πράγματα τα οποία της ανήκουν συλλογικά και τέλος την ίδια την πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων. Ο ΟΠΑΠ, όπως και τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου δεν είναι τα "χρυσαφικά" της γιαγιάς, που βγάζει η κυβέρνηση προς πώληση. Η ίδια δεν τα κληρονόμησε από κανένα. Η ευθύνη της αφορά στη διαχείρισή τους και μόνο. Αλλά και η γιαγιά μια χαρά είναι και θα ζητήσει τις ευθύνες εκεί που βρίσκονται και μάλιστα σύντομα!!

ΠΛΑΓΙΟΣ

Η περίπτωση του ΟΠΑΠ είναι ενδεικτική για το πώς αντιλαμβάνεται η κυβέρνηση τη μείωση του δημοσίου χρέους, την έννοια των δημοσίων αγαθών, την ευθύνη της απέναντι στην κοινωνία για πράγματα τα οποία της ανήκουν συλλογικά και τέλος την ίδια την πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων